Şiddetsiz Kampanya Planlaması

İçerik sayfasına geri dön

Gösteriler tek başlarına bir savaşı sona erdirmezler veya kökleri derine inen adaletsizlikleri çözmezler. Dünyadaki korkunçluklarla yüzleşildiğinde geri adım atmaksızın veya ileriye bakmaksızın bir eyleme veya aktiviteye atlayıp, çatışmanın şiddetsiz alanını yaratmak kolaydır. Çok sıklıkla grupların bir problemi tanımlayıp hemen bir taktik seçmeye geçerler. Veya 'analiz felci'nden müzdarip olup kendimizi ve diğerlerini eğitmeye dalarız ve eyleme geçemeyiz, bu yüzden hedeflerimize varamayız. Şiddetsiz kampanyanın gücü taktikleri, stratejik düşünmeyi ve katılımcıların bağlılığını yaratıcı biçimde biraraya getirmekten gelir. Spesifik bir mevzu üzerinde etkili bir değişim, genellikle spesifik ve tanımlanmış amaçlara ulaşmada, aktivite ve eylemler serisine bağlı bir kampanyaya ihtiyaç duyar. Kampanyalar, aynı ortak kaygıyı paylaşan bir grup insan tarafından başlatılır. Katılımcılar, eylem ve aktivitelere katılımı arttırıcı ve güçlendirici antrenman, eğitim, araştırma sürecine başlama, hedefleri belirleme, ortak anlayış ve vizyon geliştirirler.

Bir kampanyanın çeşitli aşamalarda farklı hedefleri vardır. İlk olarak spesifik kampanya talebi veya saptanmış bir amaç gerekir. Bir çok kampanya için mücadele bazı hiyerarşilerin tepesindeki insanların siyasetiyledir. Bu amaca ulaşmak için, onları ikna eden yeni bilgilerle, desteğine bağımlı oldukları kişilerin iknasıyla veya karşılaşacakları direnişe dair onları uyararak, karar alma süreçlerine yeni faktöler getirmemiz gerekir. Onlara düşman gibi davramayız, fakat belli bir adaletsizliği sonlandırmak için durdurulması veya uzaklaştırılması gereken rakip kişiler olarak davranırız.

Kampanyaların içsel hedefleri de vardır; mesela katılımcıların kapasite inşası ve sayısını arttırma gibi. Şiddetsiz bir kampanya, kişileri güçlenme süreçlerine götürür. Bunlar kişisel güçlenme (kişiler kendi güçlerini baskıya, dışlamaya ve şiddete karşı; insan hakları, barış ve katılımcılık için kullanırken keşfederler) ve kollektif güç inşasıdır. Gruplar süreçte nasıl organizatör olunacağını ve politik stratejiler üretileceğini öğrenirler.

Kampanyalar ayrıca istediğimiz şeyin vizyonuyla da iletişmelidir, varolan güç yapılarıyla mücadelede gelecek kampanyalara yol açmalıdır. Birden çok kampanya bizi, çalıştığımız sosyal dönüşüme götüren sosyal güçlenmeye doğru hareket ettirebilir. Antrenmanlarımızda ve planlamamızda bu şiddetsiz sosyal güçlenme sürecinin bütün yönlerini gözönünde bulundurmalıyız: kişisel güçlenme, toplumun gücü, insanların gücü. Etkili bir şiddetsiz strateji geliştirmek için stratejik düşünme yeteneği geliştirmeliyiz.

Etkili Strateji Geliştirme

Yaratıcı kampanyalar, şiddetizlik potansiyelini açığa çıkarma anahtarını elind tutar. Gruplar, güç ve şiddetsiz kampanya olasılıkları üzerine heyecanlandıklarında etkili kampanya stratejisi geliştirme konusunda daha istekli olurlar. Aşağıda önerilen egzersizler, heves ve heyecan üretmeye yarıdmcı olabilirler; ayrıca değişimin nasıl olduğunu anlamanın yanısıra kampanyayı etkili kılma yönünde de öneriler getirir.

Eğer, toplumunuzda sosyal değişim için çalışıyorsanız, bu değişime doğru gitmek için etkili strateji hazırlığı amacıyla grup sürecine girmek isteyebilirsiniz. Bir grup süreci, grupta halihazırda bulunan kaynakları kullanır ve şevk ile bağlılık oluşturabilir. '10/10 Stratejisi' egzersizini kullanarak veya katılımcılara bildikleri etkili kampanyaları ve neyin bu kampanyaları etkili kıldığını sorarak değişimi tartışıp grubun kampanyalar hakkındaki bilgisini paylaşmasını isteyebilirsiniz. Verilen cevaplardan bir kontrol listesi hazırlayın. Geçmişte yapılanlardan öğrenmenin bir başka yolu da vaka çalışmalarıdır. (bakınız 'Kampanya Vaka Çalışması Rehberi') . Bunlar size şablon sunmaz lakin başarılı şiddetsiz kampanyanın azim, beceriklilik ve sabrını gösterir. Şiddetsiz kampanyaları tanımlayan filmler ve kitaplar için kaynaklar (bölüm 11) bölümüne bakınız veya bu el kitabında veya web bağlantılarında anlatılan hikayeleri kullanınız.

Eğer grubunuzun bayaa bir bilgisi varsa, az zamanınız varsa veya bu tarihi gözden geçirmeye engel olan başka bir faktör varsa değişime doğru başarılı strateji için direkt kendi sürecinizi geliştirmeye girişebilirsiniz.

Etkili strateji geliştirmede kullanışlı bir süreç için:

• problemi veya durumu adlandırıp tanımlama

• niye varolduğunu analiz

• grubun ne istediği yönünde net amaçlar içeren bir vizyon yaratma ve

• bu amaçlara ulaşmak için strateji geliştirme

Bu adımlar aşağıda açıklanmıştır:

Problemi adlandırma ve tanımlama

Problemle karşılaşanların bir çoğu için problemi tanımlamak ve analiz etmek yaşamın doğal bir parçasıdır. Fakat bazıları, daha yoğunlaşmaya ihtiyaç duyar. Bu adımlar insanlara birlikte hiyerarşik olmayan ve kaıtlımcı bir süreçte etkili şiddetsiz strateji anlayışını derinliştermede yardımcı olma amacıyla hazırlanmıştır. Problemi veya durumu adlandırıp tanımlama bazıları için ilk başta çok basit gözükebilir lakin kollektif biçimde yapılmazsa kişiler farklı öngörü, farklı tanımlamalara sahip olabilir ve bu yüzden farklı mesajlar ve hedefler çıkar. Neyi analizlediğimizi netleştirmezsek analiz de yapamayız. Bu süreçten birlikte geçmek, kollektif bir eylem geliştirmede bireylerin katılımını güçlendirir.

Egzersiz: Bir grup kendi konularına ve tarzlarına uygun olan stratejik düşünme ve planlama süreci için 'Ağaç' veya “Güç Sütunları” egzersizlerini seçebilir.

Neden Problemin Varolduğunun Analizi

Bir problem durumunu dönüştürmek için neden var olduğunu anlamak ve kimin potansiyel destekleyici kimin karşı olduğunu anlamamız gerekir. Güç yapısını, direniş için giriş noktası bulmak, yapı çalışması için analiz etmemiz gerekir. Bir analiz şu soruları gözönünde bulundurmalıdır:

• Problemin bağlamını ve köklerini anlıyor muyuz?

• Kim problemden acı çekiyor, kim faydalanıyor, nasıl?

• Güç kimin elinde ve değişim için gücü kim elinde tutuyor? (Altında yatan yapıların parçalarını kim kuruyor? Kim karşı?)

• Erkek ve kadın rolleri arasında fark var mı? (Bölüm 3, Toplumsal Cinsiyet ve Şiddetsizlik bölümüne bakınız.)

• Güçlü noktalar, zayıflıklar, olasılıklar ve bunu değiştirmek için kampanyayı tehdit edenler nelerdir? (SWOT analizi)

• Bu analize hangi teorileri katıyoruz?

• Şiddetsiz toplumsal değişime olan bağlılığımız, analizimizi nasıl etkiliyor?

Egzersizler: 'Ağaç' veya “Güç Sütunları” egzersizlerini kullanmaya devam edin. Kimin destekleyip kimin karşıt olduğuna daha derin bakmak için “Müttefik Spektrumu”nu kullanınız, bu egzersiz bize oyuncuları, müttefiklerimizi ve karşıtlarımızı tanımlamaya ve analiz etmeye yardımcı olur. Ayrıca kimi hareket ettirmek istediğimize bağlı olarak stratejik karar vermeye yardımcıdır.

Ne İstediğimizin Vizyonunu Yaratmak

Bir kampanya, ilerleyebilmek için ne istediğinin vizyonuna sahip olmalıdır aksi takdirde eylemler sadece bir tepki olarak kalır, protestolar kolaylıkla etkisizleştirilir. Bir vizyon, uzun süreli hedefleri içermelidir. Büyük sorular sorarak gruplara, vizyon tartışması yaptırmak yerinde olur : dünya barışı, ekonomik adalet, istedikleri toplum. Zolayıcı olan ise bu yolculukta atılacak ilk adımları belirlemektir: uzun süreli amaçlara götürecek olan kısa ve orta süreli amaçlar. Kampanyalar, hedef koymada ikilemlerle karşılaşırlar. Mümkün olan en fazla desteği almak için “en düşük ortak fayda” sağlayacak kısa süreli bir hedef seçilebilir – bu nokta, büyük çapta insanların hemfikir olabileceği noktadır. Bununla birlikte, eğer bu hedefin derin etkileri yoksa veya sosyal dönüşüm için atılabilecek adımlar getirmiyorsa, sonucunda çıkabilecek değişim memnun edici olmayacaktır ya da sığ olacaktır. Diğer taraftan ütopik hedefler, gerçekçi görünmeyerek insanları hareket ettirmeyebilir; bu yüzden ulaşılabilir orta süreli hedefler olmalıdır. Son hedefler devrimci olduğunda, kampanyalar limitli ama kabul edilebilir ve atılabilir adımtaşlarını tanımlamalıdır.

Hedefleri saptarken şu sorular sorulabilir:

• Hedefler gerçekçi mi, belli bir zaman içerisinde ulaşılabilirler mi?

• İnsanlar bu hedefe ulaşabileceklerine inanacaklar mı?

• Hedef, grubun niyeti ve kapasitesiyle uyuşuyor mu?

• Hedefler ölçülebilir mi, ne zaman ulaştığımızı bilebilecek miyiz?

• Hedefler, kişilerin yaşamlarına uyumlu mu, katılım için hareket edebilecekler mi?

• Zafer, kazanıldığında insanlar güçlenmiş hissedecek mi?

Egzersizler : Sağlıklı bir ağaç - 'Ağaç' egzersizindeki soruları kullanın. Üstteki soruları pozitif biçimde yanıtlayabiliyor musunuz?

'Güç Sütunları'- Sütunları zayıflatan kısa ve orta süreli hedefler nelerdir? Altında yatan ilkelerle ne yapmayı amaçlıyoruz? Üstteki soruları pozitif biçimde yanıtlayabiliyor muyuz?

(Mesajlar konusunda daha fazla bilgi için 'Medyanın Rolü'ndeki “Mesaj Verme” ve 'Protesto Mesajı Göndermek' e bakınız.'

Strateji Geliştirme

İstediğinize ulaşmak için problemi adlandırıp analizlediğiniz, istediğiniz vizyonu kurduğunuz ve sizi ileriye taşıyacak hedefleri belirlediğiniz zaman stratejinizi -bir plan- geliştirmeniz gerekir. Strateji geliştirmek, bir toplantıda ya da bir kişi ile yapılmaz. Karar alma, örgütleme, hareket ettirme ve yaratıcı strateji geliştirme sürecidir.

Aşağıda verilenler bir şiddetsiz kampanyanın temel unsurlarıdır. “Hikayeler ve Stratejiler” (bölüm 8) bölümünde bu unsurların kaçının kampanyalarda kullanıldığı anlatılıyor.

Bir Kampanyanın Öğeleri

Aşağıdaki sorular size ve grubunuza bir kampanya strateji geliştirme sürecinde yardımcı olabilir. Siz ve grubunuz bunu devam ettiren bir şekilde uygulamalısınız, sadece kampanyanın başında değil. Bu el kitabı bu süreç boyunca size yardımcı olabilecek bir çok kaynağı içermektedir.

Ortak anlayış

Varolan durum veya probleme karşı, ortak bir anlayış var mı? Neden varolduğunu analiz ettik mi? Analiz; sosyal, ekonomik ve politik yapıları içeriyor mu? Şiddetsiz bir kampanyaya sahip olmanın ne demek olduğuna dair ortak bir anlayışımız var mı? Karar alma süreciyle ilgili hemfikir miyiz?

Şiddetsiz Disiplin

Organizatörler, şiddetsiz ilkeler üzerine tartışıp hemfikir oldular mı? Şiddetsiz anahatlar var mı? Bunlar herkesin anlayabileceği biçimde duyuruldu mu? (bakınız 'Şiddetsiz Eylem İlkeleri' ve 'Şiddetsizliğin Ana Hatları'

Araştırma ve Bilgi Toplama

Ne biliyoruz ve neyi bilmemiz gerek? Gerçeği mi arıyoruz yoksa sadece kendimizi mi “haklı” çıkarmaya çalışıyoruz? İstediğimiz bilgiyi kim toplayabilir? Kim bize rehberlik yapabilir ve kaynak sağlayabilir? Araştırma, diğerlerinin konu ile ilgili ne düşündüğünü bulmayı da içerir. Toplum Gözlemcileri Dinleme Projeleri bunu yapmanın bir yoludur. (bakınız www.lısteningproject.info) Dinleme projeleri; derinliğine bakmaya, röportaj yapılanla dinleyen arasında bir bağlantı geliştirirken gelecek stratejilere taban oluşturacak bilgiyi toplamaya yardım eder. Kamboçya, Hırvatistan, Güney Afrika ve Birleşik Devletler'de dinleme projeleri yapılmıştır.

Eğitim

Ulaşmaya çalıştığımız insanlar için bilgi anlaşılabilir mi? Şiddetsiz aktivistlerin bir rolü de araştırmayı, kampanyanın geniş çaplı kullanabileceği bir forma koymalarıdır; veya kişileri bu süreç içinde yönlendirmektir. Popüler eğitim ve vicdanlaştırma süreçlerini mi kullanıyoruz? Ulaşmak istediğimiz farklı seçmenleri ve müttefikleri gözönünde bulundurarak iyi eğitim materyalleri geliştirdik mi? Farklı ne gibi eğitim süreçleri kullanabiliriz? (ör: sokak tiyatrosu) Farkındalık yaratmak için medyayı nasıl kullanabiliriz?

Antrenman

Organizasyon ve strateji geliştirmek için beceri öğrenme antrenmanına ihtiyacımız var mı? (ör: grup süreci, stratejik planlama, medya çalışması) Kişileri şiddetsiz eyleme hazırlamak için antrenman sağlıyor muyuz? Antrenman herkese açık mı? Antrenmanlarımız; baskıyla ilgili konulara, sosyal bağlamda, ilişkilerimizde ve gruplarımızda bununla nasıl ilişkilenebileceğimize işaret ediyor mu? (4. Bölüm ile 'Dışa Konuşma' ve 'Barış Çalışanları İçin Bir Toplumsal Cinsiyet Diyaloğu egzersizlerine bakınız.)

Müttefikler

Müttefiklerimiz kimler; iletişimimizi arttırırsak kim müttefiğimiz veya destekçimiz olabilir? Koalisyon halinde bizimle çalışmak isteyen gruplara nasıl ulaşır ve işbirlikçi bir ilişki kurabiliriz? (Müttefikler Spektrumu egzersizini potansiyel müttefikleri tanımlamak için kullanınız.)

Müzakere

Müzakere yapmamız gerekenleri net bir şekilde belirledik mi? Onlarla nasıl iletişime geçeceğiz? Hedeflerimizin, karşıtımızı aşağılamak için değil de barışçıl bir çözüm için çalışmak olduğu konusunda net miyiz?

Yapıcı Çalışma/Alternatif Kurumlar

Gandhi, yapıcı programları (bakınız: 'Yapıcı Program' yeni bir toplum inşasının başlangıcı olarak görmüştür. Sosyal değişimin anahtar öğesi olarak populasyonun ihtiyaçlarını karşılama ve toplumu geliştirmek için tasarlanmıştır. (ör: ekonomik eşitlik, komün birimi, yerel endüstriler geliştirme)

Hukuki Eylemler ve Seçim Eylemi

Hukuki eylemler veya seçim eylemi, eğitim taktiği veya bir amaç olarak kampanyanın bir parçası mı? Politikacılara baskıyı nasıl oluşturabiliriz? Kendi gücümüzü nasıl görebiliriz? İnsanlar bu tür bir eyleme nasıl katılabilir? Amaçlarımıza ulaşamazsak planımız nedir?

Gösteriler

Kaygılarımızı en iyi biçimde nasıl gösterebiliriz? Şiddetsiz eylemin bir çok yöntemini dikkate aldık mı? (bakınız: 'Şiddetsiz Eylem Biçimleri') Gösterinin amaçları ile ilgili net miyiz? Bu amaçlar, hedefe ulamamızda bize nasıl yardımcı olacak? Halkı nasıl dahil edebiliriz? Eylemlerimizyerel halk için anlam ifade ediyor mu?

Şiddetsiz Doğrudan Eylem/Sivil İtaatsizlik/Sivil Direniş

Eylemimize destek sağlamak için yapılabilecek herşeyi yaptık mı? Toplumun katılımını cesaretlendirecek mi veya üretici zarar verici olacak mı? Davamızı sonlandırmak yerine ilerlemesini nasıl sağlayacak? Hdeflerimiz net mi? Destekleyicilerimizi etkileyip harekete geçmelerini sağlayacak bir baskı oluşturacak mı? Kime baskı oluşturacak?

Martin Luther King Jr.'un Bir Birmingham Hapishanesi'nden Mektup'unda yazdığı “Sorabilirsiniz, 'Neden doğrudan eylem? Neden oturma eylemi, yürüyüşler, vb.? Müzakere daha iyi bir yol değil mi?” Müzakere çağrınızda kesinlikle haklısınız. Hatta bu, doğrudan eylemin amacıdır. Şiddetsiz doğrudan eylem, büyük bir kriz yaratır ve pazarlık yapmayı sürekli görmezden gelen toplumun konuyla yüzleşmesine neden olacak yaratıcı bir gerilim yaratır. Konuyu dramatize ederek daha fazla görmezden gelinmemesinin yolunu arar.”

(Egzersiz : Bu alıntıyı bir duvar kağıdına yazın. Gruptan krizi, yaratıcı gerilimi, toplumu ve kampanyalarında konuyu nasıl dramatize edebileceklerini tanımlamarını isteyin. Ayrıca 'Tırmanış Aşamaları'na bakınız.

Barışma

“Çatışkıya dahil olmanın bir yolu olarak, bazen şiddetsizlik barışmayı beraberinde getirmeye çalışır: Sosyal yapıyı güçlendirme, toplumun alt tabakasındakileri güçlendirme ile çözüm arayan farklı taraflardaki insanları biraraya getirmek” (WRI'nin İlkeler Tüzüğü) Kazan-kaybet durumu yerine kazan-kazan için çalıştık mı? Barışma, halka açık mı yoksa özel mi? (Amerika Yurttaş Hakları Hareketinde, bazı başarılı şiddetsiz kampanyalarda, beyaz iş adamları negatif tepkiyi önlemek adına halk açıklaması yapmadan restaurant birleştirmesi yaptılar ama başka örneklerde ise sistemin ırk ayrımını kaldırması için halk eylemi olmuştur.)

"Kutlama"

Hedeflerimize ulaştığımızda, ne yaptık bir bakalım ve kazanımlarımızı kutlamaya zaman ayıralım. Bazen hedeflerimizin ötesine ulaşırız veya yeni hedefler oluştururuz, bunu anlamak için gerekli zamanı kullanın. Kollektif değerlendirme hayatidir; başarılarımızı, hatalarımızı dökümanlama, diğerleriyle paylaşma, bir sonraki hedefimize gitmemizde bize kaynak sağlar. Eğer anahtar aktivistler yorgun veya burn-out yaşamışlarsa, ne kazanıldığını göremeyebilirler. Bazı compulsive tipler, kafanızı duvara vurmayı bırakmanızdaki iyi yanı görmek için yardıma ihtiyaç duyabilirler.

"Değerlendirme"

Stratejik şiddetsiz kampanya geliştirmede düşünmemiz gereken bir çok şey vardır. Bizi etkili biçimde hedeflerimize götürmeyi sağlayacak basamakları oluşturan şiddetsizliğin gücünü anlamayı geliştirecek stratejik düşünmeyi öğrenmemiz gereklidir. Bu, toplumumuzu güçlendirmelidir. Kampanyamızı değerlendirmek önemlidir, sadece sonunda değil uygulayış aşamasında da. Eğer yapmazsak, farkettiğimizde çok geç olabilecek hatalar yapabiliriz. Dahil olan herkesi dinlemeliyiz. Toplantılarımızın, kararlarımızın, çalışmalarımızın kaydını tutmak, dava çalışmamızın temelini oluşturur. Başarılı ya da değil, deneyimlerimizden öğrenebiliriz. Ve olmazsa olmazdır, böylece stratejilerimizi ve hikayelerimizi paylaşabiliriz. (Bakınız: 'Eylem Değerlendirmesi' ve 'Kampanya Vaka Çalışması Rehberi'